Recent postte ik deze uitspraak op social media. Na het zien van de 2Doc: ‘De blauwe familie’ post ik hem ook hier. Heb je de documentaire al gezien? Het schetst een ontluisterend beeld van de manier waarop wordt omgegaan met diversiteit binnen de politie. Je kunt hem nog terugzien tot begin juni 2022. Een aanrader. 

De docu toont dat diversiteit niet ‘geregeld’ kan worden door simpelweg meer mensen aan te nemen die anders zijn. Want als dat anders zijn niet geaccepteerd én gewaardeerd wordt door de organisatie, zadel je individuen op met de enorme taak om je eigen anders zijn te bewaken en daarin overeind te blijven. Zoals je ziet in de documentaire lijkt dat aan de buitenkant aardig te lukken, want die ‘anderen’ zijn soms al jaren in dienst, maar tegen een (te) hoge persoonlijke prijs.

Binnen de politie komt er een extra dimensie bij ten opzichte van andere organisaties die diverser willen worden. Uit de verhalen komt een beeld naar voren van een organisatie waarin steeds een toets in de onderstroom aanwezig is of je nog wel loyaal bent aan de blauwe familie. Een volkomen logische beweging in de context. Want als politieorganisatie moet je je verhouden tot de minder mooie kanten van onze samenleving en alert zijn op infiltranten; op mensen die om de verkeerde, wellicht criminele, redenen bij de politie zijn gekomen. Een dergelijke dynamiek in de onderstroom maakt het nog moeilijker om het anders zijn van collega’s aan te nemen. Want ben je anders en integer? Of ben je anders en daarmee een gevaar? En hoe bepaal ik dat verschil? Maar het is ook een onderstroom die, als daar te weinig in alle openheid over gesproken wordt, een gezonde toets kan omvormen tot een angst voor het vreemde. Tot een paranoia die sluimerende vooroordelen omzet in actief racisme en discriminatie. Hier zie je in de documentaire meerdere voorbeelden van, die duidelijk geen incidenten zijn. 

De documentaire biedt ook een opening tot een ander gesprek. Een aanzet om te ontdekken hoe je als organisatie het anders zijn van de ander kunt gaan toelaten. Diversiteit zien als iets dat toevoegt in plaats van als iets dat je in de gaten moet houden omdat het je misschien gaat verraden. Als het lukt om binnen je organisatie het enorme potentieel te ontsluiten dat aanwezig is in dit anders zijn, dan kom je als politie in onze diverse samenleving zoveel sterker te staan.

Terwijl ik dit stukje tekst schrijf, ben ik me er ook van bewust dat ik hier als burger niets in in te brengen heb. Het is niet aan mij. Maar het moet me van het hart omdat ik me er ook zorg over maak. Want het aloude adagium ‘zo binnen, zo buiten’ gaat ook hier op. Een organisatie die van binnen niet in staat is om de kwaliteit van het anders zijn toe te laten en te waarderen, zal dat ook niet kunnen in de buitenwereld waarin zij optreedt. Voor een organisatie met een grote machtspositie binnen de samenleving, is het thema van diversiteit dus ook zoveel meer dan ‘alleen maar’ een intern vraagstuk. Ik ben benieuwd wat de documentaire bij jou wakker maakt en wat jouw perspectief is. Laat je het me weten?